Rabu, 10 Juni 2020

Ngrereh Déwa Ulah Buta

Ngrereh Déwa Ulah Buta
Mangkin, kesadaran umat Hindu nglaksanayang sembahyang sampun nénten malih kasumangsayan, duaning yéning wénten karya ring kayangan ageng ring sajebag Bali kantos ka dura Bali makéh kramané rauh tangkil. Asapunika taler ri tatkala wénten rerainan sakadi tumpek, purnama, piodalan, lan rerainan sané tiosan, sampun makéh kramané rauh tangkil ngaturang bakti ring sasuhunan. Sakéwanten, pangrauhé ka kahyangan nénten kaserengin antuk parilaksana sané manut ring sesuduk anak sembahyang. Indiké puniki kacihnayang antuk kari makéh kramané lunga sembahyang nganggén panganggo sakadi anak ka mall; ané istri-istri nganggé pepayasan sarwa mael tur makwaca langah, asapunika taler sané lanang-lanang nganggé kampuh sutra mael saha pepayasan destar sakadi destar raja-raja zaman ilu.

Tiosan ring busana sané norak, taler parilaksanan sameton Baliné ri tatkala sembahyang ka kahyangan taler patut kasalinin. Upaminipun, ri tatkala ngantri pacang ngaturang pangubakti ring panataran, genah ngaturang bakti. Sering kaulané matungsek-tungsekan, saling sikut, saling maluin, ngrereh genah mangda polih dumunan ngaturang bakti. Indiké puniki pacang ngawinang pikobet, napi malih yéning pecalang duéné nénten prasida ngatur sang sané jagi maturan. Napi malih kori genah ngranjing ka jeroan cupit, ngangsan robed sampun pamarginé.

I riki majanten asapunapi solah manusané kasujatiannyané ri tatkala ngrereh sané kawastanin ning, nénten ja madasar ning, sakéwanten biuta. Yén selehin daging pustaka suci duéné, tetujon i raga ngaturang bakti ka kahyangan boya ké ngrereh kaeningan manah? Manut ké parilaksanané sembahyang nganggé wastra putih tur ri tatkala pacang ngranjing ka jeroan ring koriné matungsek-tungsekan. Sakadi iklan ring TV-né, ipun i itik prasida saling guluk sareng timpal, ngantré ring genahé cupit nénten sakadi i raga rauh sembahyang manten masuksuk.

Déwa ya, Buta ya, Manusa ya

Déwa di déwéké! Asapunika baos anak wikan. Manusané prasida matuh-matuh sifat déwa yéning parilaksanannyané nénten lémpas ring darmaning agama miwah darmaning negara, taler manut ring sesana soang-soang. Samaliha, kabaos buta, yéning i manusa nglarang parilaksana sané ngadug-adug, lémpas ring uger-uger. Yéning meled gumanti prasida kabaosang Déwa, pastikayang dumun parilaksanané nénten lémpas ring sesana, nénten naenin mabar awig-awig.

Mangkin, parilaksanan kramané méweh pisan narka duaning makasami mawacana becik, sakéwanten ring ungkuring wacana, solah ngipuk. Parisolah puniki kacihnayang taler ring parilaksana duk ngaturang sembah. Saking ngawit pakubonan kantos genah ngaturang sembah, parisolah kramané wénten sané sliwah. Busana norak, basa-basita ngacuh, taler semita mrakpak. Yan selehin niri-niri, yadiastun nénten makéh sané malaksana kadi punika, nanging sakadi baos paribasané aduk sera aji kéténg, asiki malaksana iwang makasami keni ius kaon.

Ka genah suci (Sad Kayangan miwah Dang Kayangan, pura panti, paibon, dadia, mrajan) miwah sané lianan boya ké genah ngrereh kasujatian sekala, sakéwanten yan ring sekala sampun nénten mupuh napimalih ring niskala duhkapan pacang mangguhang kasujatian. Yén ka kayangan sampun makta solah kadi buta, matungsek-tungsekan kadi kabaosang ring ajeng, duhkapan pacang mangguhang Déwa, méh-méhan manggihin buta
Olih: W. Suardiana


Déwa di déwék

Suci marabian sareng sakti. Suci luhuran saking sakti. Akeh paragan sakti yén karuruh ring tattwa, inggih punika Pradhana, Prakrti, Maya, Yoni, Déwi, miwah sane siosan. Sira manusa sakti? Makeh manusa sakti yan karuruh ri sastra: purana, babad, kakawin, miwah satua. Upaminnyané, silih sinunggil sané jagi kasurat driki, Danawa.
Mawasta Danawa santukan medal saking Danu. Pateh sakadi Bregawa medal saking Bregu, Pandawa metu saking Pandu, Kurawa keturunan Kuru, sané metu saking budi Manu mawasta Manawa. Danawa manawi keturunan Danu, manawi polih panugrahan Déwi Danu. Nika mawinan Danawa kasengguh manusa sakti, mawasta Maya Danawa. Carita indik Maya Danawa sampun lumrah kauningin olih para jana sané seneng mudang-madingan Usana. Unteng crita Maya Danawa indik déwa di dewek. Napi déwa di déwék punika? Sadurung nyawis pitakén puniki, ngiring dumun mabaosan indik manusa sakti lianan, upaminyané Prabu Candra Bherawa. Sira kasengguh Bhairawa? Manut ring tattwa, Bherawa punika paragan Siwa rikala ida mamurti dados aéng lan nyejehin. Ri kala punika saktin ida maparab Déwi Bhaiwari. Manut ring crita, makéh wawilangan Bhairawa, silih sinunggil inggih punika Bhairawa sané mapaiketan sareng bulan pinaka ratuning wengi. Akéh peséngan bulan, luirnyané: Soma, Sasih, Sasangka, Indu, Ratih, Candra. Bhairawa sané mepaiketan sareng bulan kaucap Candra Bhairawa. Lontar Bhairawa-tattwa madaging crita indik Sang Prabu sané mapesengan Candra Bhairawa. Ida ketuturan sedek angadu kasiddian ngelés tur ngejuk atma lawan Prabu Yudistira.

Tidak ada komentar:

Posting Komentar